W automatyce przemysłowej i instalacjach elektrycznych często trzeba podjąć decyzję: czy zastosować przekaźnik półprzewodnikowy SSR, czy klasyczny przekaźnik elektromechaniczny?
Obydwa rodzaje przekaźników pełnią podobną funkcję – przełączają sygnały pomiędzy różnymi obwodami – ale różnią się diametralnie pod względem konstrukcji, charakterystyki pracy i docelowych zastosowań.
Budowa i sposób działania – przekaźnik SSR vs przekaźnik elektromechaniczny
Przekaźnik elektromechaniczny to klasyczne rozwiązanie mechaniczne. Wewnątrz znajduje się cewka, która – po podaniu napięcia – przyciąga zworę i zamyka styki. W czasie przełączenia słychać wyraźne kliknięcie. Ten ruch mechaniczny powoduje iskrzenie, a w dłuższej perspektywie czasowej – zużycie styków.
Z kolei przekaźnik półprzewodnikowy SSR (Solid State Relay) pracuje całkowicie elektronicznie, na bazie sygnałów do których przełączania wykorzystuje traki, tyrystory lub tranzystory. Brak części ruchomych oznacza cichą, bezawaryjną pracę i możliwość przełączania nawet dziesiątek razy na sekundę. Co więcej, SSR-y nie generują iskrzenia, a modele z funkcją załączania w zerze napięcia ograniczają zakłócenia elektromagnetyczne (EMI).
Porównanie najważniejszych cech – tabela
Cecha |
SSR – przekaźnik półprzewodnikowy |
Przekaźnik elektromechaniczny |
---|---|---|
Budowa |
Półprzewodnik (triak, tyrystor, tranzystor) |
Mechaniczna (ruchome styki) |
Hałas podczas pracy |
Brak – praca bezgłośna |
Tak – kliknięcie przy każdym załączeniu |
Trwałość |
Bardzo wysoka – brak zużycia |
Ograniczona – zużycie styków |
Częstotliwość przełączeń |
Wysoka (nawet 100/s) |
Ograniczona (do kilku/min) |
Zakłócenia EMI |
Minimalne (dzięki załączaniu w zerze) |
Możliwe – iskrzenie styków |
Radiator |
wymagany w określonych aplikacjach |
zbędny |
Rozmiar |
Kompaktowy |
Zwykle większe niż SSR z uwagi na budowę wewnętrzną, |
Montaż |
panelowy / szyna DIN |
panelowy / szyna DIN |
Typowe zastosowania |
Grzałki, HVAC, LED, automatyka precyzyjna |
Silniki, oświetlenie ogólne |
Kiedy wybrać SSR, a kiedy klasyczny przekaźnik elektromechaniczny?
Przekaźniki SSR najlepiej sprawdzają się w aplikacjach, gdzie obciążenie załączane jest często i regularnie – np. w sterowaniu grzałkami elektrycznymi, oświetleniem LED, systemami HVAC czy urządzeniami laboratoryjnymi. Ich bezgłośna praca i odporność na drgania sprawia, że można je stosować w każdym środowisku pracy, nawet w bardzo wymagającym środowisku.
Przekaźnik elektromechaniczny pozostają dobrym wyborem tam, gdzie:
W praktyce wiele układów łączy obie technologie – np. SSR do grzałek i przekaźnik elektromechaniczny do głównych zasilaczy silników.
Co wybrać w ofercie ELTRON?
W sklepie internetowym ELTRON dostępne są zarówno przekaźniki SSR, jak i klasyczne przekaźniki elektromechaniczne. Popularne modele przekaźników SSR Carlo Gavazzi, takie jak RM1A48D50, RGS1A60D75KKE czy RZ3A60D55, są często wybierane do automatyki grzewczej i przemysłowej.
ELTRON oferuje również pomoc w doborze przekaźnika półprzewodnikowego SSR do aplikacji – wystarczy znać parametry obciążenia i środowiska pracy, by dopasować odpowiedni model urządzenia.
🔗 Przeczytaj także: Jak dobrać przekaźnik SSR do grzałki?
🔗 Zobacz też: Najpopularniejsze przekaźniki Carlo Gavazzi – który wybrać i dlaczego?